Jak pomóc pacjentowi z afazją?

Czym jest afazja?

Afazja to „spowodowane organicznym uszkodzeniem odpowiednich struktur mózgowych częściowe lub całkowite zaburzenie mechanizmów programujących czynności mowy (nadawanie i odbiór) u człowieka, który uprzednio już te czynności opanował”. [Maruszewski M.: Mowa a mózg. Zagadnienia neuro- psychologiczne. PWN, Warszawa 1970]

W przypadku afazji całkowitej uszkodzenie dotyczy rozległego obszaru mózgu, zaburzając wiele czynności: następuje zniesienie odbioru i nadawania mowy oraz jakiegokolwiek komunikowania się z otoczeniem np. za pomocą znaków, symboli czy grafii. Natomiast w przypadku afazji mieszanej zarówno rozumienie, jak i mowa mogą być częściowo zachowane.

W wyniku afazji całkowitej, czyli w sytuacji, gdy chory nie rozumie tego, co do niego mówimy i sam nie potrafi wypowiedzieć słowa, czytanie i pisanie również jest zaburzone. Człowiek do tej pory sprawny, nagle nie rozumie, nie mówi, nie pisze, nie czyta. Traktowany jest wówczas jak to często mam niestety okazję słyszeć – ” roślinka”.
Jak pokazuje moje wieloletnie doświadczenie, pacjent nawet z afazją całkowitą najczęściej:
* myśli – ponieważ tzw. „mowa wewnętrzna ” jest zachowana – często wie, ze coś się wydarzyło, a zdarza się nawet, że diagnozuje sam siebie – czyli rozpoznaje chorobę – wiedząc, ze ma udar mózgu (przykład Marty)
* rozpoznaje bliskich, choć nie potrafi wypowiedzieć imion
* nie zawsze wie, że ma trudności z komunikowaniem się ( zaburzenia o typie anozognozji)
* podejmuje próby współpracy, choć nie rozumie wypowiadanych do niego słów (wyoraźmy sobie nas w kraju, którego języka nie znamy – słyszymy ale nie rozumiemy)
* reaguje na nasz ton głosu, barwę, sposób mówienia ( obawia się krzyków, kpin i śmiechu – sądząc, że śmiejemy się z niego)

W przypadku afazji całkowitej i prawdopodobnych zaburzeń widzenia po stronie niedowładu czyli tzw. hemianopsji- stawaj zawsze po stronie zdrowszej czyli tej bez porażenia. To zdecydowanie ułatwi Tobie nawiązanie kontaktu z chorym, pozwoli zobaczyć osobę odwiedzającą . Chory lepiej rozumie komunikaty, gdy widzi usta rozmówcy.
W przypadku, gdy kontakt z chorym jest lepszy np. w przypadku afazji mieszanej stawaj po stronie chorej czyli tej z niedowładem – to pozwoli lepiej stymulować mózg czyli półkulę przeciwną do niedowładu.

  10 przykazań dla rodziny afatyka wg Marleny Puchowskiej

1 • NIGDY nie traktuj osoby dorosłej, jak dziecko, nie używaj zdrobnień. Afazja to nie nauka od początku a zablokowane funkcje, możliwości, które specjalista pomoże Wam odblokować.

2 • Nie korzystaj z pomocy przeznaczonych dla dzieci – książeczek, kolorowych dziecięcych obrazków. Sam też nie chciałbyś być tak traktowany.

3 • Mów nieco wolniej, ale nie przeciągając wyrazów. Pacjent odbiera nieco wolniej komunikaty i musi mieć więcej czasu, by cokolwiek w głowie przetworzyć. Zbyt szybkie tempo mowy nie pozwala choremu na prawidłowe zrozumienie słyszanego tekstu.

4 • Nie przeskakuj z tematu na temat. Pamiętaj, że łącza w mózgu działają wolniej.

5 • Jeśli wokół chorego jest kilka osób, mówcie pojedynczo.

6 • Daj czas choremu na reakcję, czas na wypowiedzenie słowa.Pamiętaj, że chory musi najpierw zrozumieć twoje pytanie, potem wyszukać słowa, a to zajmuje więcej czasu niż przed zachorowaniem.

7 • Nie podnoś głosu (chyba, że chory przed udarem miał uszkodzony słuch). Wówczas nie zapomnij o przyniesieniu aparatu słuchowego.

8 • Nie poprawiaj chorego – ciesz się, że odważył się mówić, nieważne, że czasem przekręca słowa.

9 • Nagradzaj uśmiechem za podejmowane próby mówienia; nagroda mobilizuje chorego i dodaje mu wiary w powrót do zdrowia.

10 • Nie zadawaj pytań typu: „A kim jestem? Poznajesz mnie? No powiedz, kim jestem…” Jeżeli chory nie może mówić, to i tak nie odpowie, a tylko zirytuje się powtarzającymi się pytaniami.

Poza tym obserwuj emocje chorego – z wyrazu twarzy, mimiki można wiele odczytać, domyślić się przekazu. Sam również uwierz, że intensywna terapia neurologopedyczna i współpraca na linii pacjent- neurologopeda- rodzina jest miarą sukcesu.

AFALOG Centrum Szkoleń Neurologopedycznych, Diagnozy i Terapii Afazji świadczy usługi w zakresie:

• diagnozy i terapii zaburzeń mowy po udarach, urazach i guzach mózgu o typie afazji czy dyzartrii
• zaburzeń połykania – dysfagii
• diagnozy oraz terapii psychologicznej dorosłych i dzieci – w tym depresji, zaburzeń zachowań itp.
• diagnozy i terapii zaburzeń pamięci itp…

W skład zespołu wchodzi neurologopeda – afazjolog, neuropsycholog kliniczny, psychoterapeuta, logopeda oraz fizjoterapeuta – rehabilitant.

BYDGOSZCZ POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH 24/1A

• 

• 

•